Fransa’nın 26 Temmuz-11 Ağustos tarihlerinde ev sahipliği yapacağı Paris 2024 Olimpiyat Oyunları’na 16 kişiyle kota alan atletizm, olimpiyatlara en çok sporcu götüren branş olarak ön plana çıktı.
Türkiye atletizmle ilk olarak Osmanlı Devleti döneminde 1870’de tanışırken, beden eğitimi öğretmeni “Curel”, ilk atletizm çalışmalarını başlatan isim oldu.
Yaz Olimpiyat Oyunları ilk kez 1896 yılında Yunanistan’da yapılırken, Osmanlı Devleti, 1896, 1900 ve 1904 Olimpiyatları’na katılamadı.
Osmanlı Devleti, olimpiyatların 10. yılı nedeniyle Atina’da düzenlenen 1906 Ara Olimpiyatlar’da ise bir sporcuyla yer aldı.
Atletizmde 800 ve 1500 metre dallarında yarışan Vahram Papazyan, iki dalda da elemeleri geçemezken, o dönem 13 yaş 224 günlük olduğu için bu oyunlardaki en genç sporcu ünvanını kazandı.
Atletizmde 16 sporcu kota aldı
Türkiye Olimpiyat Takımı kadrosunda atletizm branşından 16 sporcu bulunuyor. Bu sporculardan Yasmani Copello ve Emel Dereli, üçüncü kez olimpiyatlarda madalya mücadelesi verecek.
Kadroda yer alan Tuğba Danışmaz, Mazlum Demir, Berke Akçam, Alperen Acet ve Buse Savaşkan ise ilk defa olimpiyatlarda mücadele edecek.
Yasmani Copello
Yasmani Copello, Temmuz 2015’teki 49.73’lük performansıyla 400 metre engelli Türkiye rekorunu kırarken, yaklaşık iki hafta sonra rekoru 49.39’a çekti. Milli sporcu, Ağustos 2015’te Pekin’deki Dünya Şampiyonası serilerinde 48.89 koşarak derecesini geliştirdi. Milli atlet, yarı finalde bu kez 48.46’yla yeniden rekor kırdı.
Yasmani, Amsterdam’daki 2016 Avrupa Şampiyonası’nda kişisel en iyi derecesini ve Türkiye rekorunu 48.42’ye indirerek altın madalya kazandı.
Türkiye’nin 2016 Yaz Olimpiyatları kafilesinde yer alan sporcu, Rio’ya son Avrupa şampiyonu olarak gitti. Eleme serilerini 49.52, yarı finali ise 48.61’le geçen Copello, finalde 47.92’lik süresiyle kişisel en iyi derecesini ve Türkiye rekorunu geliştirerek bronz madalyanın sahibi oldu.
Yasmani, son şampiyon ünvanıyla gittiği 2018 Avrupa Şampiyonası’nda 47.81 koşarak, rekor derecesiyle bu kez gümüş madalya elde etti.
Ersu Şaşma
Cezayir’in Oran kentinde düzenlenen 19. Akdeniz Oyunları’nda Ersu Şaşma 5,75 metrelik atlayışıyla altın madalya kazandı.
Konya’daki 5. İslami Dayanışma Oyunları’nda atletizm erkekler sırıkla atlama finalinde 5.60 metrelik atlayışıyla oyunlar rekoru kırarak altın madalya elde eden Ersu, 2019’da Norveç’te yapılan Avrupa Atletizm Takım Şampiyonası ile 2021’de 23 Yaş Altı Avrupa Atletizm Şampiyonası’nda bronz madalyaların sahibi oldu.
Tokyo 2020’de finale kalan Ersu, 1948 Olimpiyatları üçüncüsü adımcı Ruhi Sarıalp’ten bu yana bir atlama branşında final gören ilk Türk erkek atlet olarak tarihe geçti. Ersu, finalde 5.70 metre atlayarak Tokyo 2020’yi 10. sırada tamamladı.
Salih Korkmaz
2016 Dünya Gençler Atletizm Şampiyonası’ndaki 40.45.53’lük derecesiyle 10 bin metre pist yarışında gümüş madalya kazanan ve Türkiye rekorunun yeni sahibi olan Salih Korkmaz, bu seviyedeki bir şampiyonada madalya elde eden ilk Türk yürüyüşçü olarak da kayıtlara geçti.
2017’de Polonya’daki 23 Yaş Altı Avrupa Şampiyonası’nın 20 kilometre yürüyüş yarışında 4. sırada yer alan Salih, 2019’da 1.21.32 ile Türkiye rekorunu kırıp 23 Yaş Altı Avrupa Şampiyonası’nda gümüş madalya elde etti.
Meryem Bekmez
Meryem Bekmez, Tiflis’teki 2016 Avrupa Yıldızlar Şampiyonası’nda kaydettiği 22.50.22’lik 5 bin metre pist yürüyüşü derecesiyle, Yeliz Ay’a ait 12 yıllık Türkiye rekorunu kırmayı başardı.
Milli sporcu, 2018’deki 20 Yaş Altı Dünya Şampiyonası’nda 10 bin metre pist yürüyüşü mücadelesini 44.17.69’la tamamlayarak gümüş madalya kazandı.
Madalya serisini sürdüren Türk yürüyüşçü, Yeliz Ay’dan devraldığı Türkiye rekorlarına bir yenisini daha ekledi. Meryem Bekmez’in bir sonraki rekor durağı 2018 Avrupa Şampiyonası’ydı. 20 kilometre mücadelesini 1.31.00’le tamamlayan sporcu, Yeliz Ay’dan kalan son ülke rekorunu da kırdı. 10 kilometre geçişiyle de kendi rekorunu geliştiren Bekmez, yarışı 11. bitirerek Türk atletizm tarihindeki en iyi yürüyüş derecesine imza attı.
Kaan Kigen Özbilen
Uzun mesafe ve maraton koşan Kenya asıllı milli atlet Kaan Kigen Özbilen, Amsterdam’daki 2016 Avrupa Şampiyonası’nda 1.02.27’lik yarı maraton performansıyla gümüş madalya kazandı.
Kayhan Özer
Kısa sprintlerde (60 metre salon ve 100 metre) başarılı olan Kayhan Özer, toplam 5 kez büyüklerde Türkiye şampiyonluğuna ulaştı.
Uzmanı olduğu salon yarışmaları da dahil, Balkan Şampiyonası’nda altı şampiyonluk elde ay-yıldızlı sporcu, 2022 Akdeniz Oyunları’nda gümüş madalyası kazanan 4×100 ekibinde yer aldı. Özer’in de yer aldığı 4×100 metre takımı, Tokyo 2020 seçme yarışında diskalifiye oldu.
Tuğba Danışmaz
Türkiye rekortmeni ve Avrupa salon şampiyonu üç adım atlamacı Tuğba Danışmaz, kariyerinin başından bu yana ENKA Kulübü sporcusu.
Üç adım atlamada Türkiye rekorunu ilk kez 14 metrenin üzerine çıkaran Danışmaz, 2023’te İstanbul’da düzenlenen Avrupa Salon Atletizm Şampiyonası’nda 14.31’lik derecesiyle şampiyon olup, Türkiye’nin tek madalyasını aldı.
Dünya Şampiyonası’nda yarışan ilk Türk kadın üç adımcı olan Tuğba Danışmaz, Roma’daki Avrupa Atletizm Şampiyonası’nda da gümüş madalya elde etti.
Tuğba Danışmaz, atlama branşlarında Türkiye’ye 74 yıl sonra Avrupa madalyası getiren ilk isim oldu.
Ayşe Tekdal
Türkiye’yi Tokyo 2020 Olimpiyatları’nda temsil eden Ayşe Tekdal, Sapporo’daki 20 kilometre yürüyüş mücadelesinde 39’uncu oldu.
2019’da Avrupa 23 yaş altı şampiyonluğu elde ederek kariyerinin en büyük başarısını yakalayan Tekdal, ayrıca Balkan Yürüyüş Şampiyonası’nda altı yıl içinde 18 yaş altı, 20 yaş altı ve büyükler kategorilerinin tamamında altın madalya alan az sayıdaki sporcu arasına girdi.
10 bin metre pist yürüyüşte Türkiye rekoru da bulunan Tekdal, üç kez büyüklerde Türkiye şampiyonluğu elde etti.
Mazlum Demir
Dünya 20 Yaş Altı Atletizm Şampiyonası’nın erkekler 10 bin metre yürüyüş kategorisinde altın madalya elde eden Mazlum Demir, olimpiyatta Maraton Yürüyüş Karma Takım Bayrak’ta Ayşe Tekdal’la birlikte mücadele edecek.
Berke Akçam
Berke Akçam, 2019’da Avrupa 4×400 metre şampiyonu olan bayrak takımının üyesi olarak çıkış yaptı. 400 metre engellide 18 yaşında 50 saniyenin altına inerek Türkiye 20 yaş altı rekoru kıran Berke, 400 metre engellide 2021’de önce Tallinn’de Avrupa 20 yaş altı şampiyonu, ardından Nairobi’de dünya 20 yaş altı şampiyonu oldu.
Büyüklerde Balkan şampiyonlukları kazanan Berke, 2024 Avrupa Atletizm Şampiyonası’nda 48.14’lük derecesiyle Türkiye 23 yaş altı rekorunu yenileyerek final yaptı ve olimpiyat bileti aldı.
Alperen Acet
Yüksek atlama disiplininde yarışan Alperen Acet, ulusal ve uluslararası organizasyonlarda madalya kazanma başarısı gösterdi.
Alperen Acet, İtalya’nın başkenti Roma’da düzenlenen Büyükler Avrupa Atletizm Şampiyonası’nda final etabına yükseldi.
Buse Savaşkan
24 Şubat 1999’da Kıbrıs’ta doğan Buse Savaşkan, uluslararası atletizm kariyerine 2016’da Tiflis’te düzenlenen Avrupa Gençler Atletizm Şampiyonası’nda başladı.
Ulusal ve uluslararası birçok başarıya imza atan Buse Savaşkan, olimpiyatlarda Türkiye’yi yüksek atlamada temsil edecek.
Emel Dereli
2012 yılında henüz 16 yaşındayken İstanbul’da Dünya Salon Atletizm Şampiyonası’na özel davetle katılan milli gülle atmacı Emel Dereli, bir yıl sonra büyükler Türkiye rekorunu kırdı ve dünya 18 yaş altı şampiyonluğunu kazandı.
Dereli, 18 metrenin üzerine çıkan ilk Türk kadın gülleci olurken, olimpiyatlara iki kez katıldı. Emel, Rio’da 24’üncü, Tokyo’da ise 16’ncı sırayı elde etti.
Büyüklerde en önemli madalyasını Amsterdam’daki 2106 Avrupa Şampiyonası’nda kazanan Emel Dereli, salonda ve açık sahada 13 sezonda 15 Balkan madalyası elde etti.
Emel Dereli, 2016 yılında Türk atletizm tarihinde bir branşta aynı anda mümkün olan tüm ülke rekorlarını elinde tutan ilk atlet olarak tarihe geçti. Milli sporcu, 18.57 metreyle gülle atma Türkiye rekorunu elinde bulunduruyor.
Necati Er
Necati Er, Türkiye’de 17 metreyi geçen ilk üç adım atlamacı olup, Avrupa 23 yaş altı şampiyonluğu yakaladığı 2019 yazında ismini duyurdu.
Tokyo 2020’deki güçlü performansıyla finali altıncı sırada tamamlayan Necati Er, en iyi derecesinden sadece 12 santimetre geride 17.25’le müsabakayı bitirdi.
1948’de Ruhi Sarıalp’in üçüncülüğünden sonra Türk atletizm tarihinde atlama branşlarındaki en iyi olimpiyat sonucunu alan Er, İslami Dayanışma Oyunları’nda altın, Avrupa Oyunları ve Universiade’da gümüş madalya kazandı.
Özkan Baltacı
Rio 2016 biletini az farkla kaçıran milli çekiç atmacı Özkan Baltacı, Tokyo 2020’ye katılma hakkını barajı geçerek elde etti. Baltacı, Tokyo’da seçmeleri 31. sırada tamamlayarak elendi.
Akdeniz Oyunları’nda altın madalyası bulunan Baltacı, 2019’da Universiade şampiyonluğuna ulaştı. Londra’da 2017’deki Dünya Atletizm Şampiyonası’nda finalde yarıştı.
Eda Tuğsuz
Genç yaştan itibaren Türk atletizminin umutlarından biri olarak gösterilen cirit atmacı Eda Tuğsuz, 2016’da dünya gençler üçüncüsü oldu. Aynı yıl sürpriz bir şekilde Avrupa Şampiyonası’nda finale kalan Eda, 2017’de Dünya Atletizm Şampiyonası’nda finale çıktı ve 20 yaşında dünya beşinciliğine ulaştı.
Tokyo 2020’de seçme mücadelesinde 62.31 metrelik atışıyla finale yükselen Tuğsuz, madalya mücadelesinde son ana kadar yer aldı. Son turda 64.00 metrelik atışıyla dördüncü sırada kalan Eda Tuğsuz, Türkiye’nin atletizmde tarihindeki en iyi olimpiyat sonucunu elde eden kadın cirit atmacı oldu.
Kariyerinde Universiade (2023), Avrupa Atmalar Kupası (2019), İslami Dayanışma Oyunları (2017) ve Balkan Şampiyonası (2016) birincilikleri bulunan Eda Tuğsuz, 67.21 metre ile cirit atma Türkiye rekorunun da sahibi.
Atletizmde ilk olimpiyat madalyası Ruhi Sarıalp’ten
Tüm sporların “atası” olarak kabul edilen atletizmde Türkiye, olimpiyat tarihinde şu ana kadar üç madalya kazanabildi. 1948 Londra Olimpiyat Oyunları’na katılan milli atlet Ruhi Sarıalp, üç adım atlamada bronz madalyaya ulaştı.
Sarıalp, bu başarısıyla olimpiyatlarda Türkiye’ye atletizm branşında ilk madalyayı kazandırdı. Sarıalp’in elde ettiği madalya, 2004 Atina Olimpiyat Oyunları’nda Eşref Apak’ın çekiç atmada ulaştığı gümüş madalyaya kadar 56 yıl boyunca Türkiye’nin olimpiyatlarda tek kürsüsü oldu.
2004 ve 2016’da iki madalya daha
2004 yılında Atina’da yapılan olimpiyatları dördüncü tamamlayan Eşref Apak, üçüncü olan Macar atlet Adrian Annus’un dopingli çıkmasıyla bronz madalya alma hakkını kazandı. Daha sonra organizasyonda gümüş madalya kazanan Belaruslu atlet Ivan Tsihan’ın da ceza alması nedeniyle Eşref Apak, ikinci sıraya yükselerek tarihe geçti.
Türk atletizminde üçüncü kez kürsüye çıkam isim, Küba asıllı milli atlet Yasami Copello oldu. Copello, 2016 Rio’da erkekler 400 metre engellide bronz madalya elde etti.
